پیشینه و مبانی نظری مفهوم باورها و باورهای مرتبط با مواد مخدر

مفهوم باورها و باورهای مرتبط با مواد مخدر تعریف باور واژه « Belief » در فارسی به باور ، عقیده ، ایمان و اعتقاد ترجمه شده است ( آریان‌پور و دیگران 1385 ، 201 ). این واژه از اصطلاحات مربوط به حوزه روان‌شناسی اجتماعی است كه مباحث مربوط به پدیده روانی اعتقاد را از این حیث كه دارای رفتارسازی اجتماعی است مطالعه می‌كند . در یک تعریف ساده و رسا ، « باورها یا عقیده‌ها ، اندیشه‌هایی هستند كه فرد به درستی و حقانیت آن‌ها اعتقاد دارد » ( پارسا 1383 ، 312 ). « کرچ و کرچفلید » باور را چنین تعریف کرده‌اند : ‌ « باور ، سازمانی باثبات از ادراک و شناختی نسبی درباره جنبه خاصی از دنیای یک فرد است ». برای مثال ، ‌اعتقاد به بابانوئل که مفاهیم گوناگون به آمیخته‌ای همچون : جنبه جسمانی ، ‌لباس و نوع پوشش ، جنبه کارکردی آن را دربر می‌گیرد . در مفهوم وسیع‌تر ، باورها دربرگیرنده شناخت یا دانسته‌ها ، ‌عقاید یا آیین است » ( آن ماری و اُدیل 1381 ، 124 ). باور و حالات بازنما یک باور همواره درباره وضع اموری است . یک حالت ذهنی به دلیل همین ویژگی « درباره چیزی بودن » است که حالت التفاتی یا به تعبیر ساده‌تر ، معنا‌دار می‌شود . همان گونه که معنای یک جمله به وسیله گزاره‌ای تامین می‌گردد که آن را بیان می‌کند ، معنای حالت ذهنی نیز ، همانند باور به وسیله وضع امور یا گزاره‌ای تامین می‌شود که می‌بایست به خاطر آن صادق باشد . با توجه به همین ویژگی التفاتی است که باورها بازنما بوده و همچون نقشه‌هایی عمل می‌کنند که ما از روی آنها جهان را جهت‌یابی می‌کنیم ( فعالی 1389 ، 90 )، البته باید توجه داشت که انسان حالات ذهنی و روانی غیرباوری هم دارد و تمام حالات روانی و ذهنی او از سنخ باور نیستند . ما امیال ، آمال ، ترس و دیگر حالات گزاره‌ای نیز داریم . تمام این حالات به این اعتبار که نوعی نقشه از قسمتی از جهان در اختیار ما می‌گذارند بازنما هستند . برای مثال ترس از وجود ماری در چمن‌زار ، ترس از آن است که جهان به گونه خاصی است ؛ یعنی چون جهان به گونه خاصی می‌باشد ، ماری در چمن زار وجود دارد . بازنمایی ، جزء جدایی ناپذیری از حیات ذهنی ماست ( شمس 1382 ، 103 ؛ فعالی 1389 ، 90 ). ولی این مستلزم آن نیست که همه حالات روانی و ذهنی ما از سنخ باور و یا حتی به صورت گزاره‌ای باشد . 2 - 4 - 3 - منابع باورها باورها از کجا شکل می‌گیرند ؟ منابع شناختی و عاطفی و بینشی شکل‌گیری باورها چیست ؟ برخی از روان ‌شناسان اجتماعی به این نتیجه رسیده‌اند که « باورها سه ریشه اصلی دارند : تجربه شخصی ، ‌اطلاعات حاصل از دیگران و استنتاج ، حتی ممکن است باورها محصول همزمان این سه منبع باشند . مثلاً ، ممکن است شخصی نوار جدید آقای X را